Zanim na świecie powstała elektryczność, powszechnym źródłem światła sztucznego były świece. Obecnie pełnią one przede wszystkim funkcję dekoracyjną bądź służą jako doświetlenie w przypadku awarii prądu. Natomiast te w formie znicza, czyli szklanego lub plastikowego pojemnika wypełnionego wybranym surowcem z zatopionym knotem, używane są współcześnie jako symbol pamięci o zmarłych. Technologia produkcji świec i zniczy zmieniała się na przestrzeni lat wraz ze zmianą surowców stosowanych w produkcji. Jak powstają one dziś?

Jak działa świeca?

Na początek warto dowiedzieć się, co sprawia, że świeca daje światło. Wbrew pozorom spalanie świecy jest dość złożonym zjawiskiem. Po zapaleniu knota, pod wpływem ciepła, następuje stopienie materiału oświetlającego. Po nasiąknięciu knota stopionym materiałem, w wyniku wysokiej temperatury, następuje rozkład na produkty gazowe lub jego odparowanie. To właśnie w tym momencie, na skutek spalania się oparów w płomieniu, wytwarzane jest światło oraz ciepło. 

Surowce do wyrobu świec

Współcześnie najpopularniejszymi surowcami do produkcji świec i zniczy są:

• stearyna, która jest mieszaniną kwasu palmitynowego i stearynowego pochodzenia zwierzęcego bądź roślinnego,
• parafina będąca pochodną ropy naftowej,
• wosk pszczeli, używany głównie w produkcji rękodzielniczej,
• wosk sojowy, stosowany rzadziej, na niewielką skalę produkcyjną.

 

Istotnym elementem świecy jest również knot, bez którego świeca zwyczajnie nie będzie mogła się palić. Wytwarza się go z plecionego sznura nasączonego kwasem bornym i fosforowym, dzięki czemu ulega on niemal doszczętnemu spaleniu. 

Jak przebiega proces produkcji świec i zniczy?

Obecnie świece produkowane są na skalę przemysłową przy użyciu maszyn odlewniczych. W pierwszym etapie produkcji koniecznie jest stopienie surowca (stearyny lub parafiny), co uzyskuje się poprzez poddanie go działaniu wysokiej temperatury. Następnie ciekły produkt przelewa się do odpowiednio przygotowanej formy. Knot naciągnięty jest w niej w pozycji pionowej, przymocowany do jej dna w niewielkim otworze, natomiast u góry przymocowany jest do lejka, przez który wlewana jest ciekła stearyna lub parafina. Współczesne maszyny odlewnicze umożliwiają wykonanie odlewu z knotem umieszczonym w osi formy, który odcina się dopiero po usunięciu z niej świecy. W przypadku produkcji zniczy, zamiast do form, surowiec leje się bezpośrednio do szklanego lub plastikowego naczynia. Linie produkcyjne dedykowane zniczom wyposażone są również w specjalne zestawy do malowania szkła czy wykonywania wzorów i aplikacji. 

Warto również dodać, że podczas produkcji świec dodawane są do nich również barwniki oraz olejki eteryczne (najzdrowsze są te pozyskiwane naturalnie), dzięki którym uzyskuje się odpowiedni kolor oraz zapach produktu. 

Proces produkcji świec stearynowych i parafinowych przebiega w identyczny sposób. W przypadku, gdy surowcem jest parafina, często dodawana jest również niewielka ilość kwasu stearynowego w celu podniesienia jej punktu topliwości. 

Jeśli chodzi o świece woskowe, to obecnie produkowane są one najczęściej metodą tradycyjną, polegającą na owijaniu knota spłaszczonymi oraz odpowiednio zmiękczonymi płatami wosku.  Innym sposobem uzyskania świecy jest oblewanie knota stopionym woskiem  lub stosowanie metody maczania. 

Na przestrzeni lat proces produkcji świec i zniczy ewoluował od tradycyjnych technik stosowanych przez niewielkie zakłady produkcyjne aż po produkcję przemysłową wykorzystującą nowoczesne linie technologiczne. Nie zmienia to jednak faktu, iż obecnie wciąż funkcjonuje wiele przedsiębiorstw tradycyjnych czy wyrobników domowych produkujących artystyczne świece i znicze okolicznościowe cieszące się dużą popularnością wśród miłośników sztuki i małej manufaktury.